Highlights serisinde okuduğum kitapların öne çıkan noktalarını ve aldığım notları paylaşıyorum. İlk serinin klasikleşmiş ilk kitabı “Don’t Make Me Think”— Steve Krug , web sitelerinin sezgisel ve kullanıcı dostu olmasının önemini vurgulayan bir kılavuzdur. Kullanıcıların düşünmeden ve hızlıca istediklerini bulabilmeleri gerektiği fikri üzerine kuruludur.

Kitaptaki notlar ve öne çıkanlar çok uzun olacağı için bölümler halinde yayınlayacağım. Bu kısımda 1,2 ve 3. bölümler yer almaktadır. Umarım sizler için faydalı olur. Keyifli okumalar…

1. Bölüm: “Don’t Make Me Think”- Düşünmek Zorunda Bırakma

💡 Ana Tema: Kullanıcıların sezgisel ve zahmetsizce web sitelerini kullanabilmesi gerektiği üzerine yoğunlaşılmalıdır.

Anahtar Noktalar:

- Kullanıcıların düşünmesini en aza indirin.

- Sezgisel tasarımlar oluşturun.

- Kullanıcı testleri ile tasarımı sürekli iyileştirin.

Ana Tema

Bu bölümde, Steve Krug, web kullanılabilirliğinin temel prensiplerinden biri olan “Düşünmek Zorunda Bırakma” kavramını tanıtır. Krug’a göre, bir web sitesinin veya uygulamanın kullanılabilirliği, kullanıcıların ne yapacaklarını anlamak için düşünmek zorunda kalmamasıyla doğrudan ilişkilidir.

Anahtar Noktalar

Sezgisellik ve Kullanıcı Deneyimi

• Kullanıcılar bir web sitesine girdiklerinde, sezgisel olarak ne yapmaları gerektiğini anlamalıdır. Navigasyon, içerik yerleşimi ve görsel ipuçları, kullanıcıyı yönlendirmelidir.

• Krug, iyi bir web sitesinin kullanıcıya şu hissi vermesi gerektiğini vurgular: “Düşünmeme gerek yok, ne yapacağımı anladım.”

Zihinsel Model

• Kullanıcılar, web sitelerinde kendi zihinsel modellerini kullanarak gezinirler. Bu modeller, daha önceki deneyimlerine ve alışkanlıklarına dayanır.

• Web tasarımcıları, kullanıcıların bu zihinsel modellerini anlamalı ve tasarımlarını buna uygun hale getirmelidir. Örneğin, bir alışveriş sitesinde kullanıcılar genellikle “Sepete Ekle” butonunu üst sağ köşede ararlar.

Görsel Hiyerarşi

• Bilginin görsel olarak nasıl sunulduğu, kullanıcıların siteyi ne kadar kolay kullanabileceğini etkiler. Görsel hiyerarşi, önemli bilgilerin ön plana çıkmasını sağlar.

• Başlıklar, alt başlıklar, renk kontrastları ve boşluk kullanımı, kullanıcıların dikkatini yönlendirmeye yardımcı olur.

Gereksiz Karmaşıklıktan Kaçınma

• Kullanıcılar, karmaşık ve gereksiz bilgilerle karşılaştıklarında, ne yapacaklarını anlamakta zorlanırlar. Bu da kullanıcı deneyimini olumsuz etkiler.

• Sadelik ve netlik, tasarımın temel unsurları olmalıdır. Kullanıcıların işlerini hızlı ve verimli bir şekilde yapabilmeleri için gereksiz detaylardan kaçınılmalıdır.

Kullanıcı Testleri

• Kullanıcıların bir web sitesinde karşılaştıkları sorunları anlamanın en iyi yolu, kullanıcı testleri yapmaktır. Gerçek kullanıcılar üzerinde yapılan testler, sezgisel olmayan veya kafa karıştırıcı noktaları ortaya çıkarır.

• Krug, testlerin pahalı veya zaman alıcı olması gerekmediğini, basit ve düşük maliyetli testlerle bile değerli içgörüler elde edilebileceğini belirtir.

Sonuç

“Düşünmek Zorunda Bırakma” prensibi, kullanıcı deneyimi tasarımının merkezinde yer alır. Kullanıcıların siteyi kullanırken düşünmek zorunda kalmamaları, daha olumlu bir deneyim ve daha yüksek kullanılabilirlik sağlar. Bu bölümde, Krug’un bu prensip üzerine yaptığı vurgular, web tasarımcıları için yol gösterici niteliktedir.

2. Bölüm “How We Really Use the Web”- Web’i Gerçekten Nasıl Kullanıyoruz

💡 Ana Tema: Kullanıcıların web sitelerini nasıl kullandıklarına dair gerçekçi yorumlar.

Anahtar Noktalar:

- Kullanıcılar web sitelerini tarar, okumaz.

- Önemli bilgiler öne çıkarılmalıdır.

- Net ve çekici başlıklar kullanılmalı.

Ana Tema

Bu bölümde, kullanıcıların web sitelerini nasıl kullandıkları üzerine yapılan gözlemler ve analizler yer alır. Steve Krug, kullanıcıların web sitelerine yaklaşımının genellikle tasarımcıların beklediğinden farklı olduğunu vurgular.

Anahtar Noktalar

Tarama ve Göz Atma

• Kullanıcılar genellikle bir web sitesine girdiklerinde sayfayı baştan sona okumazlar. Bunun yerine, sayfayı tarar ve dikkatlerini çeken unsurlara odaklanırlar.

• Başlıklar, görseller, linkler ve diğer dikkat çekici unsurlar, kullanıcıların sayfa içinde nasıl gezindiğini belirler.

Tatmin Edici Kullanım

• Kullanıcılar, çoğu zaman sayfayı tamamen anlamak yerine, yeterince iyi bir çözüm bulduklarında tatmin olurlar. Bu, kullanıcıların hızlı ve pratik çözümler aradığı anlamına gelir.

• Bu yüzden, kullanıcı deneyimi tasarımında “mükemmel” yerine “yeterince iyi” çözümler sunmak önemlidir.

Kendi Kendine Yönlendirme

• Kullanıcılar, web sitelerinde kendi yollarını çizer ve kendi yöntemleriyle aradıklarını bulmaya çalışır. Bu, site navigasyonunun ve bilginin erişilebilirliğinin ne kadar önemli olduğunu gösterir.

• Tasarımcılar, kullanıcıların bu kendi kendine yönlendirme eğilimlerini göz önünde bulundurmalı ve site navigasyonunu buna uygun şekilde tasarlamalıdır.

Bilinçaltı ve Zihinsel Modeller

• Kullanıcılar, daha önceki deneyimlerine ve beklentilerine dayanan zihinsel modeller kullanır. Bu modeller, kullanıcının sayfa içinde nasıl hareket edeceğini ve neleri tıklayacağını etkiler.

• Tasarımcılar, bu zihinsel modelleri anlayarak ve bunlara uygun tasarımlar yaparak kullanıcıların işini kolaylaştırabilir.

Sonuç

Bu bölümde, kullanıcıların web sitelerini nasıl kullandığını anlamak ve bu davranışlara uygun tasarımlar yapmak gerektiği vurgulanır. Kullanıcıların sayfayı tarama, kendi yollarını çizme ve yeterince iyi çözümler bulma eğilimleri, kullanılabilirlik tasarımının temel unsurlarını oluşturur.

3. Bölüm: “Billboard Design 101”- Billboard Tasarım 101

💡 Ana Tema: Web tasarımının ilan panosu prensiplerine göre yapılması.

Anahtar Noktalar:

Hızlı ve net bilgi aktarımı.

Görsel hiyerarşi ve kontrastın önemi.

Anahtar bilgilerin öne çıkarılması.

Ana Tema

Bu bölüm, web sayfalarının otoban reklam tabelaları gibi hızlı ve kolay anlaşılır olması gerektiğini savunur. Krug, kullanıcıların dikkatini çekmek ve onları yönlendirmek için görsel hiyerarşinin önemini vurgular.

Anahtar Noktalar

Görsel Hiyerarşi

• Görsel hiyerarşi, sayfa üzerindeki öğelerin önem sırasına göre düzenlenmesini ifade eder. Bu, kullanıcıların önemli bilgileri hızlıca bulmalarına yardımcı olur.

• Başlıklar, alt başlıklar, renk kontrastları ve boşluk kullanımı, görsel hiyerarşiyi oluşturmanın ana unsurlarıdır.

Okunabilirlik

• Web sayfalarının okunabilir olması için metinler net, anlaşılır ve uygun boyutta olmalıdır. Kullanıcılar, bilgiye hızla ulaşabilmelidir.

• Yazı tipi seçimi, satır aralıkları ve paragraf uzunlukları gibi detaylar, sayfanın okunabilirliğini etkiler.

Odak Noktası Oluşturma

• Sayfa tasarımında, kullanıcıların dikkatini çekecek ve onları yönlendirecek odak noktaları oluşturmak önemlidir.

• Bu odak noktaları, kullanıcıları önemli içeriklere veya eylemlere yönlendirmek için kullanılabilir.

Tutarlılık

• Tasarımda tutarlılık, kullanıcıların site içinde rahatça gezinmelerini sağlar. Tutarlı renkler, yazı tipleri ve tasarım unsurları, kullanıcı deneyimini iyileştirir.

• Tutarlılık, kullanıcıların siteye güven duymasını ve ne bekleyeceklerini bilmelerini sağlar.

Sonuç

Bu bölümde, web sayfalarının tasarımında görsel hiyerarşi, okunabilirlik, odak noktaları oluşturma ve tutarlılık gibi unsurların önemi vurgulanır. Kullanıcıların bilgiye hızla ulaşabilmesi ve site içinde rahatça gezinebilmesi için bu tasarım prensiplerine dikkat edilmesi gerektiği belirtilir.

Bir sonraki paylaşımda görüşmek üzere 👋